Als alternatief voor aluminium zijn er tegenwoordig allerlei ‘low tox’ deodorants op de markt, vaak met ingrediënten als baking soda of andere minerale zouten. Maar de laatste tijd zie ik ook steeds vaker microzilver opduiken in deodorants en andere cosmetica. Fabrikanten prijzen het aan als een natuurlijk en veilig ingrediënt – zilver is van nature antibacterieel, en dus een slimme keuze voor wie zweetgeur wil tegengaan zonder synthetische toevoegingen. Maar kloppen al die marketingclaims wel? Ik besloot er dieper in te duiken.
Wat is microzilver eigenlijk?
Microzilver is een commerciële benaming, en niet binnen de EU als zodanig gereguleerd, zoals nanozilver. De term microzilver wordt vooral gebruikt door cosmetica fabrikanten om aan te geven dat het om zilverdeeltjes gaat die géén nanomateriaal zijn. Waar nanozilver in sommige toepassingen nog enigszins controversieel is vanwege de extreem kleine deeltjes die potentieel door de bovenste huidlaag kunnen dringen (zie ook: https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/17435390.2016.1235739), bestaat microzilver uit grotere deeltjes die daar minder gevoelig voor zouden moeten zijn. In theorie zou dat het gebruik van microzilver veiliger moeten maken.
In de praktijk is microzilver vaak gelinkt aan MicroSilver BG™, een gepatenteerd ingrediënt van het Duitse bedrijf Bio-Gate AG.
MicroSilver BG™ is gemaakt van zuiver zilver (>99,92%), fysisch zeer poreus, sponsachtig, in grootte: niet-nano (gemiddelde grootte van circa 10 µm) en ontworpen om zilverionen langzaam af te geven.
Microzilver heeft een antibacteriële werking, en dat is precies waarom het zo aantrekkelijk is voor gebruik in deodorants.
Is microzilver veilig?
Het is in ieder geval géén nanomateriaal. Maar weten we hiermee genoeg om het veilig te noemen in deodorants? Volgens de meest recente beoordeling van het Scientific Committee on Consumer Safety (SCCS) uit 2024 over MicroSilver BG™ lijkt het antwoord op deze vraag te zijn: nee, nog niet.
De commissie concludeert dat microzilver (ook!) niet veilig is bij concentraties tot 0,2% in rinse-off producten en tot 0,3% in leave-on producten, wanneer het alleen of in combinatie wordt gebruikt. Deze conclusie is mede gebaseerd op de classificatie van zilver als reproductietoxisch categorie 2. En deodorants zijn zo'n leave-on product.
Er zijn echter, zo stelt de SCCS, uitzonderingen: het gebruik van microzilver in oogschaduw en orale producten zoals lippenbalsem, tandpasta en mondspoeling wordt als veilig beschouwd bij de in de opinie genoemde concentraties.
De SCCS uit ook zorgen over het ontbreken van voldoende gegevens over systemische blootstelling, vooral bij herhaald gebruik en over de mogelijke langetermijneffecten.
Kortom, hoewel microzilver in bepaalde toepassingen als veilig wordt beschouwd, lijkt her erop dat er nog onvoldoende bewijs is om het gebruik ervan in deodorants als volledig veilig te bestempelen. Dat neemt niet weg dat een fabrikant zélf natuurlijk zou kunnen aantonen dat het gebruik van microzilver in zijn specifieke product, wel veilig is.
Welke deodorant moet ik dan wél kopen?
Dat hangt ervan af wat je belangrijk vindt.
Wil je liever geen deodorant met aluminium, kies dan voor merken die transparant zijn over hun ingrediëntenlijst en productieprocessen.
Er zijn prima ‘low tox’ alternatieven op de markt met ingrediënten als magnesiumhydroxide en zinkoxide. Kies dan wel voor een variant zonder baking soda als je een erg gevoelige huid hebt, want dat kan bij sommige mensen irriteren. In mijn Leef Less Toxic cursus geef ik je verschillende less toxic opties voor de supermarkt-deodorant.
